Kitap - Sabahattin Ali - Kürk Mantollu Madonna

Selam dünya ben Menolly!

Geçenlerde Sabahattin Ali'yi ilk defa okudum,İçimizdeki Şeytan ile.Aslında yazarın en bilinen kitabı Kürk Mantolu Madonna.Bir dönem herkesin kahveyle fotosunu çekip instagrama attığı kitap,hatırlarsınız.Fakat ben,hem o fotoğraflar sayesinde,hem de ablamın daha önce okuyup bana kitabı baştan sona anlatması yüzünden okumak istemiyordum.Fakat madem başladım,diğer kitaplarını da okuyayım gibisinden bir cesaretle Kürk Mantolu Madonna'ya başladım.
Ama ne başladım.

İlk başta bitiremeyeceğimi sandığım kitabı bir kaç günde gayet rahat bitirdim.Hatta öyle ki gaza gelip aynı gün bir başka kitabı da bitirdim.

Sabahattin Ali – Eserin ana fikri ile ilgili düşüncelerini bu sözlerle belirtmiştir:
”Dünya’nın en basit, en zavallı, hatta en ahmak adamı bile, insanı hayretten hayrete düşürecek ne müthiş ve karışık bir ruha maliktir!... Niçin bunu anlamaktan bu kadar kaçıyor ve insan dedikleri mahluku anlaşılması ve hakkında hüküm verilmesi en kolay şeylerden biri zannediyoruz?"
1998’ten bu yana YKY (Yapı Kredi Yayınları) tarafından basılan kitap müthiş bir satış başarısı yakalayan ve ilk basımı 1943 yılında Remzi Kitabevi’nden çıkan “Kürk Mantolu Madonna”,  kitap olarak basılmadan önce 1941 yılında 48 bölüm halinde “Hakikat” gazetesinde “Büyük Hikaye” başlığı altında yayımlanmıştır.
Sabahattin Ali, Büyükdere’de ikinci kez askerliğini yaptığı dönemde sol bileğini sakatlamasına rağmen romanı yazmaya devam etmiştir.
Kitap 73 yıl sonra 2016 yılında İngilizceye çevrilerek “Modern Klasikler” serisi adı altında “Madonna In A Fur Coat” ismiyle Penguin yayınları tarafından yayımlanmıştır. Kitabın İngilizceye çevirisini “Maureen Freely” ve “Alexander Dave” gerçekleştirmiştir.
Hep başkalarının istediği gibi yaşayan Raif Efendi, memnuniyetsiz hayatının tek bir anıyla değiştiğine şahit olacaktır: Maria Puder isminde bir kadına âşık olduğunda... Babasının isteğiyle Berlin’e giden ve oradaki bir sanat galerisinde hayran kaldığı bir tabloyla karşılaşan Raif Efendi, tabloda resmedilen kadın portresinin  Andrea Del Sarto tarafından resmedilmiş "Madonna delle Arpie" adlı tablodaki Meryem Ana (Madonna) tasvirine benzediğini düşünür. Raif Efendi, daha sonra takıntı derecesinde hayran olduğu tablodaki yüzün sahibiyle karşılaşacaktır. 
Madonna ismi, Orta-Çağ İtalyancasında “ma donna” öbeğinden gelmektedir. “Ma donna”, kısaca “leydim” anlamına gelir ve Hz. Meryem’in sıfatlarından biridir. 


Şu anda diyorum ki iyiki okumuşum.

Kürk Mantolu Madonna'ya böyle önyargıyla yaklaşmamın nedeni az önce de dediğim gibi bir dönem,herkesin yanında kahveyle kitabın fotosunu çekip instagrama atması ve okuyan okumayan herkesin kitap hakkında aklına geleni söylemesidir.(o televizyon programında konuşan kadını hepiniz hatırlıyorsunuzdur,o kadın tüm insanlık adına bir utançtı...)

Bir diğer sebebi de ablamdan aldığım spoiler'lar sayesinde kitabın bana uygun olmadığını düşünmemdi.Hem ağır olması nedeniyle,hem de bahsedilen konunun çok da zevkime hitap etmemesi nedeniyle.

Ama yine de,okudum.Ve bayıldım.

Her ne kadar hala bana uymadığını düşünüyor olsam da,benlik bir hikaye olmadığını düşünsem de,yine de harikaydı.Muazzam bir aşkı,bunun da ötesinde sevginin bir insanı nasıl değiştirebileceğini ve aslında insanlara ne kadar yabancı olduğumuzu gösteren bir kitap.

Bazen Raif'in düşünceleri beni sıksa da,Maria Puder'in neredeyse her dediğinde 'içimdekileri söylüyor resmen' şeklinde tepkiler vererek okudum kitabı.

Ölmeden önce okuyun,bir çırpıda bitereceksiniz ve benim yaptığım gibi kitabın sonunda sırıtarak hayallere dalacaksınız.

~~~~~~~~~

Aynı zamanda bu resim bana birdenbire Raif efendiyi de izah etmişti.Şimdi onun sarsılmaz sükunetini,insanlar ile münasebetlerindeki garip çekingenliği gayet iyi anlıyordum.Etrafını bu kadar iyi tanıyan,karşısındakinin ta içini bu kadar keskin ve açık gören bir insanın heyecanlanmasıne ve herhangi bir kimseye kızmasına imkan var mıydı?Böyle bir adam,önünde bütün küçüklüğü ile çırpınan birine karşı taş gibi durmaktan başka ne yapabilirdi?Bütün teessürlerimiz,inkisarlarımız,hiddetlerimiz,karşımıza çıkan hadiselerin alışılmadık,beklenmedik taraflarınadır.Her şeye hazır bulunan ve kimden ne gelebileceğini bilen bir insanı sarsmak mümkün müdür?

~~~~~~~~~~~~~

İnsan birbirlerini ne kadar iyi anlıyorlardı....Bir de ben bu halimle kalkıp başka bir insanın kafasının içini tahlil etmek,onun düz ve ya karışık ruhunu görmek istiyordum.Dünyanın en basit,en zavallı,hatta en ahmak adamı bile,insanı hayretten hayrete düşürecek ne müthiş ve karışık bir ruha maliktir...Niçin bunu anlamaktan bu kadar kaçıyor ve insan dedikleri mahluku anlaşılması ve hakkında hüküm verilmesi en kolay şeylerden zannediyoruz?Niçin ilk defa gördüğümüz bir peynirin evsafı hakkında söz söylemekten kaçtığımız halde ilk rast geldiğimiz insan hakkında en son kararımızı verip gönül rahatlığıyla öteye geçiveriyoruz?

~~~~~~~~~~~~

"Şuna dikkat edin ki,benden herhangi bir şey istediğin gün her şey bitmiş demektir.Hiçbir şey anlıyor musunuz,hiç bir şey istemeyeceksiniz..." Sonra meçhul bir düşmanıyla kavga ediyormuş gibi hırçın bir sesle devam etti: "Dünyada sizden,yani bütün erkeklerden niçin bu kadar nefret ediyorum biliyor musunuz?Sırf böyle en tabii haklarıymış gibi insandan birçok şey istedikleri için...Beni yanlış anlamyın,bu taleplerin muhakkak söz haline gelmesi şart değil...Erkeklerin öyle bir bakışları,öyle bir gülüşleri,ellerini kaldırışları,hulasa kadınlara öyle bir muamele edişleri var ki...Kendilerine ne kadar fazla ve aptalca güvendiklerini fark etmemek için kör olmaz lazım.Herhangi bir şekilde talepleri reddedildiği zaman düştükleri şaşkınlığı görmek,küstahça gururlarını anlamak için kafidir.Kendilerini daima avcı,bizi zavallı birer av olarak düşünmekten asla vazgeçmiyorlar.Bizim vazifemiz sadece tabi olmak,itaat etmek,istenilen şeyleri vermek...Biz istemeyiz,kendiliğimizden bir şey vermeyiz...Ben bu ahmakça ve küstahça erkek gururundan tiksiniyorum.Anlıyor musunuz?Sizinle,bunun için dost olabileceğimizi zannediyorum.Çünkü halinizde o manasız kendine güvenme yok...Fakat bilmem...Ne kuzuların ağzından vahşi kurt dişlerinin sırttığını gördüm..."

~~~~~~~~~~~~

Halbuki şimdi her şey değişmişti.Bu kadının resmini gördüğüm andan beri geçen bir kaç hafta içinde,ömrümün bütün senelerinden daha çok yaşadığımı hissediyordum.Her günüm,her saatim,uyuduğum zamanlar bile dopdoluydu.Bana sadece yorgunluk veren uzuvlarımın değil,ruhumun da yaşamaya başladığını,içimde, haberim olmadan üstü örtülü derin tarafların da birdenbire meydana çıkarak bana fevkalade cazip,kıymetli manzaralar arz ettiklerini görebiliyorum.Maria Puder bana bir ruhum olduğunu öğretmişti ve ben de onun,şimdiye kadar rastladığım insanlar arasında ilk defa olarak,bir ruhu bulunduğunu tespit ediyordum.Muhakkak ki bütün insanların birer ruhu vardı,ama birçoğu bunun farkında değildi ve gene farkında olmadan geldikleri yere gideceklerdi.Bir ruh,ancak bir benzerini bulduğu zaman ve bize,bizim aklımıza,hesaplarımıza hayran danışmaya lüzüm bile görmeden,meydana çıkıyordu...Biz ancak o zaman sahiden yaşamaya,-ruhumuzla yaşamaya- başlıyorduk.O zaman bütün tereddütler,hicaplar bir tarafa bırakılıyor,ruhlar birbiriyle kucaklaşmak için,her şeyi çiğneyerek,bir birine koşuyordu.Bütün çekingenliklerim yok olmuştu.Bu kadının karşısında her şeyimi ortaya dökmek, bütün iyi ve fena,kuvvetli ve zayıf taraflarımla,en küçük bir noktayı bile saklamadan,çırılçıplak ruhumu onun önüne sermek için sabırsızlanıyordum.Ona söyleyecek ne kadar çok şeylerim vardı...Çünkü bütün ömrümce susmuş,zihnimden geçen her şeyin için: "Adam sen de,söyleyip de ne olacak sanki?" demiştim.Eskiden her insan hakkında,hiçbir esasa dayanmadan,sırf mukavemet edilemez bir hissin,bir peşin hükmün tesiriyle nasıl: "Bu beni anlamaz!" demişsem,bu sefer bu kadın için,gene hiçbir esasa dayanmadan,fakat o yanılmaz ilk hisse tabi olarak: "İşte bu beni anlar!" diyordum...

~~~~~~~~~~~

Başka yazılarda görüşmek üzere!

Jaa ne minna! ^_^